Opal - rajski ptak

Opal fascynował ludzi od setek lat. Majowie i Aztekowie nazywali go w swoim obrazowym języku Quetzal-itzlipyollitli (kamień-rajski ptak) lub Vitzitziltecpatl (kamień-koliber), nawiązując do połyskującego wszystkimi barwami upierzenia tych tropikalnych ptaków. Chociaż opale szlachetne o najpiękniejszej grze barw od dziesięcioleci sprowadzano z różnych rejonów Ameryki Południowej i Środkowej, to jednak głównym, dotychczas niepokonanym dostawcą przezroczystych i przeświecających opali jest Meksyk, dysponujący kamieniami o rozbudowanej palecie barw, od winnożółtych do żywicznożółtych (opal sherry), od pomarańczowych do hiacyntowoczerwonych (opal ognisty) i od pomarańczowoczerwonych do ciemnoczerwonych (opal wiśniowy).

Poznaj naszą kolekcję dawnej biżuterii w

opalem >>

Iryzująca, żywa wielobarwność opalu nie jest spowodowana znajdującymi się w nim barwiącymi inkluzjami, lecz dynamicznym zjawiskiem świetlnym. Gra barw opalu szlachetnego jest jedynym w swoim rodzaju przypadkiem w świecie minerałów: powstaje przez dyfrakcję światła na przestrzeniach między mikroskopijnie małymi kuleczkami ułożonymi w płaszczyzny i bloki, powodując rozszczepienie światła białego na jego barwy spektralne.

Geologicznie opla jest stosunkowo młodym kamieniem, ponieważ nie przetrwałby w stanie nieuszkodzonym ani ruchów tektonicznych, ani erozji powierzchniowej. Powstanie tych rzadkich piękności - każda z osobna jest unikatem pod względem wzoru i gry barw - odbywa się razem z przemieszczeniami w pobliżu poziomu wody gruntowej. Większość złóż opali jest pochodzenia wulkanicznego z Australii, Hondurasu, Kalifornii, Meksyku i Słowacji. Według własnego zabarwienia  kamienia rozróżnia się wiele odmian opali:

• białe opale, w węższym znaczeniu białe opale szlachetne,
• czarne opale, będące najkosztowniejszym dziełem natury,
• przezroczyste opale wodne,
• kryształowe opale - prześwitujące i o intensywnej grze barw,
• ogniste opale miotające płomieniami.

Opal jest typowym kamieniem Australii, wyniesionym w 1993 roku przez rząd tego kraju do rangi kamienia narodowego. W ten sposób, oprócz uznania jego znaczenia gospodarczego, podkreślono fakt, że australijska ziemia wydaje najwspanialsze (obok Meksyku) opale świata. W końcu XX wieku Tanzania wprawiła w zdumienie znawców kamieni szlachetnych niezwykła odmianą opali. Tak zwany opal prazowy zawdzięcza swoje zielone zabarwienie odrobinie niklu, pochodzącego ze zwietrzałego serpentynitu. Także nowe miejsca odnajdywania opali budzą ciekawość fachowców. kolekcjonerzy pięknych kamieni szlachetnych wzbogacają  swoje zbiory okazami ze Stanów Zjednoczonych, Hondurasu, Saksonii w Niemczech, Danii, Turcji, Etiopii, Mali i Indonezji. W Ameryce Południowej opale występują w Peru i Brazylii.

Z opalem należy się obchodzić wyjątkowo ostrożnie ze względu na jego słabą twardość i wytrzymałość. Ten wyjątkowo delikatny kamień, cieszący oko wysublimowanymi barwami, niezależnie od zabarwienia wymaga ogromnie starannego użytkowania. W ciągu swego żywota, w charakterze ozdoby, może wyschnąć i włosowato spękać. Wpływów chemicznych (kwasu, ługu, tłuszczu), prażącego słońca i silnych upałów boi się jak diabeł święconej wody. Na dodatek ciążą na nim niekorzystne przesądy. Jako ich ofiara popadł w niełaskę, będąc rzekomym sprawcą nieszczęść. Mimo takiego napiętnowania opal szlachetny, zaliczany jest do arystokratów wśród kamieni, a możni tego świata wielce go sobie cenią.

Starożytni Grecy używali kamienia zwanego ophthalmos jako uniwersalnego środka przeciw chorobom oczu i uważali za przynoszący szczęście talizman, porównując go z "dzieckiem pięknym jak miłość". Pliniusz mówił o nim, że jest kielichem zjednoczenia, z którego szlachetne granaty piły płomienny żar, ametysty nasyconą purpurę, szmaragdy radosną morską zieleń, topazy złocisty żółcień, a szafiry ciemny błękit.